Welke artistieke activiteiten worden het vaakst vermeld in de aanvragen voor een kunstwerkattest?
22/10/25
Kunstwerk omvat een veelheid aan praktijken, disciplines en beroepen. Elke aanvraag voor een attest vertelt een uniek artistiek parcours, dat doorgaans verschillende activiteiten combineert, zichtbaar of onzichtbaar, betaald of onbetaald.
De analyse van de statistieken uit de attestaanvragen die op het platform Working in the Arts – Professional werden ingediend, geeft een beter beeld van de realiteit van het kunstwerk in België. Deze gegevens bieden een waardevol inzicht in de diversiteit en de rijkdom van de artistieke sector.
📅 Tussen 1 januari 2024 en 4 juni 2025 heeft de Kunstwerkcommissie 4271 aanvragen voor een attest ontvangen.
📝 In de aanvraag voor een kunstwerkattest beschrijft een kunstwerker:
- de kernactiviteiten;
- de randactiviteiten;
- het onzichtbare werk.
Voor onze analyse hebben we daarom de statistieken van elk van deze drie categorieën in detail onderzocht.
🔝 Top 10 van de kernactiviteiten
De artistieke disciplines die het vaakst voorkomen in de aanvragen voor een attest.
De kernactiviteiten zijn de artistieke, artistiek-technische of ondersteunende activiteiten die vergoed worden in de vorm van een beroepsinkomen, via auteurs- of naburige rechten, of aan de hand van prijzengeld als bezoldiging van een artistieke prestatie.
Op het platform Working in the Arts – Professional worden meer dan 90 verschillende kernactiviteiten opgelijst. Een attestaanvraag kan meerdere activiteiten omvatten.
Dit zijn de meest genoemde activiteiten:
1. Muzikante/Muzikant
2. Actrice/Acteur
3. Filmregisseuse/Filmregisseur
4. Multidisciplinair kunstenares/Multidisciplinair kunstenaar
5. Danseres/Danser
6. Zangeres/Zanger
7. Illustratrice/Illustrator
8. Kunstschilderes/Kunstschilder
9. Kunstfotografe/Kunstfotograaf
10. Geluidstechnica/Geluidstechnicus
De activiteit Muzikante/Muzikant bedraagt maar liefst 9,24 % van de activiteiten, en die van Geluidstechnica/Geluidstechnicus 2,23 %.
Samen zijn deze 10 activiteiten goed voor 42,86 % van de kernactiviteiten die in de attestaanvragen worden vermeld. Voeg daar nog de volgende vier aan toe — Auteur-Literair schrijfster/Auteur-Literair schrijver, Componiste/Componist, Regisseuse podiumkunsten/Regisseur podiumkunsten en Scenariste/Scenarist — en we komen uit op 51 % van de activiteiten.
Opvallend is dat de activiteit Striptekenares/Striptekenaar, toch een Belgisch boegbeeld, slechts 0,84 % van de vermelde activiteiten vertegenwoordigt.
🧩 Randactiviteiten
Wanneer de artistieke praktijk verder reikt dan het creëren zelf.
De geregistreerde randactiviteiten omvatten:
- artistieke lessen of opleidingen geven;
- artistieke lessen en opleidingen volgen;
- deelname aan cultuurcommissies van de deelgebieden of aan de Kunstwerkcommissie ;
- uitoefenen van een activiteit vergoed door een niet-professioneel inkomen.
Niet verrassend voert het geven van artistieke lessen of opleidingen de lijst aan met bijna 45 % van de vermelde randactiviteiten. Op de tweede plaats staan de activiteiten vergoed door een niet-professioneel inkomen (38 %).
Samen zijn deze twee activiteiten goed voor 83 % van de vermelde randactiviteiten.
👀 Onzichtbaar werk
Onzichtbaar werk zijn de activiteiten waar geen vergoeding tegenover staat.
Onzichtbaar werk wordt onderverdeeld in 14 categorieën, waaronder:
- administratief werk;
- werk zoeken in de kunstensector;
- participatief en associatief werk;
- creatie zonder vergoeding;
- onderzoek en voorbereiding;
- onderhouden van een netwerk/communicatie;
- zoeken naar financiering;
- onderhouden van kennis en vaardigheden.
Dit zijn de 5 meest genoemde categorieën van onzichtbaar werk:
1. Creatie zonder vergoeding
2. Onderzoek en voorbereiding
3. Onderhouden van kennis en vaardigheden
4. Onderhouden van een netwerk/communicatie
5. Administratie
Allereerst maakt de creatie zonder vergoeding 22,35 % uit, bijna een kwart, van het onzichtbare werk.
Deze 5 categorieën zijn samen goed voor 61 % van het vermelde onzichtbaar werk in de aanvragen.
📍Conclusie
Verder dan percentages en ranglijsten vertellen deze statistieken een verhaal: dat van een rijke, diverse en soms minder bekende sector, waarin elke activiteit bijdraagt aan het dynamisme van het artistieke leven in België.
Ze illustreren zowel het gewicht van de "klassieke" kustdisciplines — muziek, film, podiumkunsten, beeldende kunsten — als het belang van artistieke randactiviteiten zoals onderwijs en creatie zonder vergoeding.